De laatste tijd is er weer veel te doen over antidepressieve medicatie. Om er even een paar uit te lichten: er worden veel te veel antidepressiva voorgeschreven, meer dan een miljoen mensen in Nederland slikken ze, antidepressiva den niet wat ze beloven, met name bij lichte en matig ernstige depressie is er geen enkele onderbouwing voor de effectiviteit ervan.
Het lijken nogal tegenstrijdige berichten, wat waarom zouden huisartsen zo vaak middelen voorschrijven die niet effectief zijn? Er gaat overigens nog wel meer mis in de eerste lijn. Ongeveer een miljoen Nederlanders per jaar krijgen te maken met depressieve klachten. Ongeveer in 350.000 gevallen worden de gepresenteerde klachten ook herkend als depressie. Van die groep mensen krijgt ongeveer de helft de behandeling die onder andere het Nederlands Huisartsen Genootschap aanbeveelt.
Die aanbeveling is cognitieve gedragstherapie. Maar wat is dan de reden dat die niet ingezet wordt? Is het dat mensen niet naar de psycholoog durven? Weet de huisarts de weg niet naar een goede psycholoog? Willen mensen een ‘wonderpil’, die alle problemen laat verdwijnen, zonder er moeite voor te hoeven doen? Zij het de huisartsen die denken, ‘nou baat het niet dan schaadt het niet’ (dat is immers wat de farmaceut ons wil laten geloven)?
Wie het weet mag het zeggen. Feit is dat er veel medicijnen worden voorgeschreven, vooral bij mensen bij wie dat niet geïndiceerd is. Feit is ook dat als het niet baat, het wel degelijk kan schaden. De laatste jaren blijkt dat het onderzoek dat door de farmaceutische industrie gedaan is naar de effectiviteit van antidepressieve medicatie, stelselmatig een te rooskleurige voorstelling van zaken heeft gegeven en dat bijwerkingen, zoals het verhaal van het voorschrijven van SSRI’s bij kinderen, werden verzwegen, soms met dramatische gevolgen.
En die cognitieve gedragstherapie dan? Die is er in alle soorten en maten, bij de psycholoog face-to-face en de laatste tijd ook als behandeling die via internet te volgen is. Vooral laatste is misschien voor de groep die met zijn depressieve klachten niet ‘te koop’ durft te lopen een oplossing. Linksom of rechtsom, het blijft de behandeling van eerste keuze.
Voor internet behandeling: Depressie de Baas
Marie de Jonge
op 13 Jan 2021