De wereld van de psychotherapie heeft de afgelopen decennia een aanzienlijke evolutie doorgemaakt. Traditioneel waren therapeutische benaderingen vaak gericht op specifieke stoornissen, zoals depressie, angststoornissen of obsessieve-compulsieve stoornis (OCD). Dit leidde tot een overvloed aan protocollen, elk ontworpen om een bepaalde stoornis aan te pakken. Hoewel deze aanpak effectief kan zijn, heeft David Barlow, een gerenommeerd psycholoog en onderzoeker, gepleit voor een meer brede en flexibele methode: de transdiagnostische aanpak.
De transdiagnostische aanpak richt zich niet op de unieke symptomen van specifieke stoornissen, maar op de onderliggende processen die verschillende stoornissen gemeen hebben. Deze aanpak erkent dat veel psychische aandoeningen voortkomen uit vergelijkbare mechanismen, zoals disfunctionele cognitieve patronen, emotionele ontregeling en vermijdingsgedrag. Barlow’s Unified Protocol for Transdiagnostic Treatment of Emotional Disorders is een baanbrekend voorbeeld van deze aanpak. Het UP is ontworpen om de kernprocessen aan te pakken die ten grondslag liggen aan emotionele stoornissen, zoals angststoornissen, depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Veel emotionele stoornissen worden gekenmerkt door problemen met het reguleren van emoties. Het UP leert patiënten vaardigheden om beter om te gaan met intense emoties zonder deze te vermijden of onderdrukken. In plaats van zich te richten op de unieke symptomen van elke stoornis, richt de transdiagnostische aanpak zich op gemeenschappelijke processen, zoals negatieve interpretatiepatronen, perfectionisme en gedragspatronen die problemen in stand houden. Het UP is ontworpen om aanpasbaar te zijn aan de specifieke behoeften van de patiënt, ongeacht de diagnostische categorie. Dit maakt het bijzonder nuttig voor patiënten met comorbide stoornissen, wat in de praktijk vaak voorkomt. Het bestaat uit verschillende modulen die gericht zijn op specifieke vaardigheden, zoals mindfulness, cognitieve herstructurering en gedragsactivering. De therapeut kan deze modulen aanpassen aan de unieke uitdagingen van de patiënt.
Omdat dezelfde principes kunnen worden toegepast op meerdere stoornissen, hoeven therapeuten minder tijd te besteden aan het leren van afzonderlijke protocollen. Het is bijzonder nuttig bij patiënten met meerdere diagnoses, omdat het zich richt op de gedeelde mechanismen van deze stoornissen. Bovendien zijn het UP en andere transdiagnostische benaderingen uitgebreid onderzocht en hebben ze bewezen effectief te zijn.
Stel je voor dat een patiënt worstelt met zowel een paniekstoornis als sociale angst. In plaats van twee afzonderlijke behandelprotocollen te volgen, kan de transdiagnostische aanpak zich richten op de onderliggende angst voor negatieve evaluatie en de neiging om situaties te vermijden die ongemak veroorzaken. Door middel van technieken zoals exposure en cognitieve herstructurering leert de patiënt om deze angstige gedachten en gedragingen effectief aan te pakken.
De transdiagnostische aanpak, zoals beschreven door David Barlow, biedt een innovatieve en efficiënte manier om psychische stoornissen te behandelen. Door zich te richten op de gemeenschappelijke kernprocessen van stoornissen, biedt deze aanpak een breed toepasbaar en flexibel alternatief voor traditionele, stoornisspecifieke methoden. Binnen onze praktijk maken we van deze methode gebruik bij de start van een behandeling. Iedereen krijgt de gelegenheid om snel te starten met de algemene behandelfactoren, zodat de wachttijd voor de start van de behandeling tot een minimum kan worden teruggebracht.
